رگولاتورهای بین‌المللی خواستار توقف فعالیت استارلینک در ایران هستند
اخیراً رگولاتورهای بین‌المللی از ایالات متحده و نروژ خواسته‌اند که برای غیرفعال کردن پایانه‌های Starlink که در داخل خاک ایران فعالیت می‌کنند، اقدام فوری انجام دهند. این شرکت‌ها استدلال کردند که خدمات ارائه شده توسط Starlink نقض آشکار مقررات بین‌المللی است. چندی پیش اتحادیه جهانی مخابرات اعلام کرده بود که استارلینک باید برای فعالیت در ایران مجوز داشته باشد.
این رگولاتورها از ایالات متحده و نروژ خواسته‌اند تا فعالانه اقداماتی را برای توقف فعالیت پایانه های Starlink در داخل ایران انجام دهند. در حالی که سرویس Starlink ممکن است راه حل های ارتباطی مناسبی را در برخی مناطق محروم ارائه دهد، مقامات نظارتی بین‌المللی باور دارند که ارائه چنین خدماتی بدون مجوز مناسب، قوانین جهانی را نقض می‌کند.
این تقاضا موضوع مهمی در آینده فعالیت استارلینک در کشور ایران خواهد بود چرا که ITU مسئول تخصیص و هماهنگی طیف رادیویی جهانی و مدارهای ماهواره‌ای است و دارای اختیارات قابل توجهی در موضوعات مرتبط با مخابرات بین‌المللی است. شایان ذکر است ایالات متحده و نروژ، به عنوان سهامداران کلیدی در Starlink، مسئولیت نظارت و فعالیت آن در در راستای مقررات بین‌المللی را بر عهده دارند. با این حال، رگولاتورها نسبت به اقدامات انجام شده تاکنون متقاعد نشده‌اند و خواهان اقدامات فوری برای غیرفعال کردن پایانه های Starlink فعال در ایران هستند.
وزارت ارتباطات نیز با بازنشر این خبر اعلام کرده این موضوع باعث می‌شود «گام مهمی برای قانونمند کردن فعالیت استارلینک در کشورمان برداشته شود تا امکان بهره برداری قانونی هموطنان از این سرویس فراهم شود.» وزارت ارتباطات بارها اعلام کرده که از فعالیت قانونی استارلینک در ایران استقبال می‌کند. وزیر ارتباطات در این مورد گفته بود: «به دنبال فعالیت قانونی استارلینک در ایران هستم، نه قطع کردن آن.» وزیر ارتباطات به دیجیاتو گفته بود به دنبال فعالیت استارلینک در ایران به شکل قانونی است و در حال فراهم سازی زمینه‌های این موضوع است. اگرچه به باور زارع‌پور استارلینک با سرعت ۳۰۰ مگابیتی قابل مقایسه با سرویسهای فیبر نوری داخل کشور با سرعت نزدیک به ۱۰۰۰ مگابیتی نیست.
ناگفته نماند آماری از استارلینک‌های فعال در ایران وجود ندارد اما برخی مقامات خبر از فعال بودن ۸۰۰ دستگاه در ایران می‌دهند. همچنین باید گفت صحبت‌هایی درباره ایجاد منظومه ماهواره‌ای بومی نیز مطرح شده است که البته از سوی نهادهای دولتی، پروژه درازمدتی عنوان شده که دست‌کم تا ده سال آینده خبری از نخواهد بود.
وزارت ارتباطات: تست اولیه اینترنت ماهواره‌ای در ایران درحال انجام است
معاون وزیر ارتباطات درخصوص زمان ارائه اینترنت ماهواره‌ای به کاربران ایرانی گفت فرایند ارائه این سرویس به نوع همکاری اپراتور ارائه‌دهنده خدمت مرتبط است. به گفته لاجوردی، این سازمان اکنون به همراه اپراتوری که ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای است، در مرحله تست‌های اولیه سرویس هستند.«امیر لاجوردی»، قائم‌مقام وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات، در گفت‌وگو با ایرنا تأکید کرد وزارت ارتباطات از ارائه اینترنت ماهواره‌ای در کشور استقبال می‌کند: «استفاده از این فناوری در برخی از نقاط کشور ضروری است و این موضوع باید در قالب همکاری با جمهوری اسلامی ایران در راستای قطعنامه و بخشنامه‌های ITU به مرحله اجرا دربیاید.»
او درخصوص زمان ارائه اینترنت ماهواره‌ای به کاربران ایرانی گفت: «فرایند ارائه این سرویس به نوع همکاری اپراتور ارائه‌دهنده خدمت مرتبط است. اکنون با همکاری اپراتوری که ارائه‌دهنده اینترنت ماهواره‌ای بوده و از طریق شرکت در فراخوان، تمایل خود را برای همکاری اعلام کرده است، در مرحله تست‌های اولیه سرویس هستیم. شرکت اسپیس‌ایکس نیز باید همکاری لازم را در چهارچوب موضوع مصوب روز گذشته انجام دهد تا همکاری‌مان شکل بگیرد.»
رئیس رگولاتوری در پاسخ به اینکه کاربران نهایی این سرویس چه کسانی هستند؟ اظهار داشت فناوری هر روز درحال پیشرفت است. تا مدتی قبل برای دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای به تجهیزاتی مانند گیرنده (Reservar) نیاز بود، اما اکنون در برخی از تلفن‌های همراه شرایط برای دریافت اینترنت ماهواره‌ای مهیا است و در آینده نیز شاهد این خواهیم بود که ارسال، دریافت و برقراری ارتباطات با اینترنت ماهواره‌ای بدون نیاز به هیچ تجهیز اضافه دیگری جدای از گوشی کاربر، فراهم شود:
«استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در چهارچوب قوانین کشور می‌تواند به سرعت‌گرفتن پروژه‌هایی مانند توسعه اینترنت روستایی و فیبر نوری بینجامد. اکنون در برخی از نقاط کشور برای توسعه شبکه روستایی یا شبکه انتقال از سرویس ماهواره‌ای استفاده می‌کنیم، تا زمانی که شبکه سیار و فیبر نوری برای استفاده در آن بخش مهیا شود.»
او درخصوص تدوین مقررات برای استفاده از اینترنت ماهواره‌ای گفت مقررات مربوط به این فناوری در کشور قبلاً وضع شده است: «در سال ۱۳۹۷، بحث اصول حاکم بر اپراتورهای ماهواره‌ای و در سال ۱۳۹۹، قوانین سرزمینی و اصول حاکم بر آن را داشتیم. زمان ورود این تکنولوژی به کشور نیز تغییر چندانی در قوانین نخواهیم داشت و امیدواریم اپراتورهای ماهواره‌ای در قالب همان مقررات، همکاری خود را با سازمان تنظیم مقررات آغاز کنند.»
رأی اخیر اتحادیه جهانی مخابرات برای استارلینک الزام‌آور است؟
وزیر ارتباطات روز گذشته اعلام کرد پس از چند ماه پیگیری، «هیئت مقررات رادیویی اتحادیه بین‌المللی مخابرات (RRB)» شرکت اسپیس‌ایکس را مکلف به رعایت قوانین و مقررات کشور ایران در ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای خود کرده است.کارشناسان حقوقی و فعالین حوزه ارتباطات اعتقاد دارند مصوبات اتحادیه جهانی مخابرات پیشنهادی و تجویزی است و الزامی برای استارلینک ایجاد نمی‌کند. به گفته آن‌ها، بالاترین مرجع قانون‌گذاری در اتحادیه ITU، کنفرانس سران مختار است که هر چهار سال یک بار با حضور ۱۹۳ عضو برگزار می‌شود. تصمیمات این کنفرانس با اجماع همه کشورها به تصویب می‌‌رسد و از نظر حقوقی لازم‌الاجراست.
لاجوردی نیز دراین‌باره اظهار داشت اگرچه به‌صورت قطعی نمی‌توان گفت که آیا اسپیس‌ایکس به این رأی پایبند است یا خیر، ولی اتحادیه جهانی مخابرات آژانسی است که کشورها به لیل منافعی که دارند در آن عضو شده‌اند و قطعاً اگر به قوانین پایبند نباشند، زمانی که خودشان نیز در حوزه قوانین مخابراتی دچار مشکل شوند، نمی‌توانند توقع داشته باشند که به شکایات آن‌ها رسیدگی شود: «RRB برخی از کشورها را تهدید می‌کند که اگر مقررات را نپذیرند از حق رأی یا خدماتی که این اتحادیه ارائه می‌دهد، محروم می‌شوند که این مسئله چالش‌های جدی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.»
«اینترنت ماهواره‌ای جایگزین فیبر نوری نمی‌شود»
قائم‌مقام وزیر ارتباطات درباره اینکه آیا اینترنت ماهواره‌ای می‌تواند فعالیت اپراتورها را محدود یا نیاز کشورها به پروژه فیبر نوری را کاهش دهد و رفته‌رفته جای هم این تکنولوژی‌ها را بگیرد؟ گفت:«اکنون در ایالات‌متحده آمریکا بیش از ۴۰ میلیارد دلار برای توسعه فیبر نوری سرمایه‌گذاری شده است. هیچ‌گاه سرویس‌هایی مانند اینترنت ماهواره‌ای نمی‌توانند جایگزینی برای فیبر نوری باشند. به اعتقاد ما، پروژه فیبر نوری زیرساخت چند دهه آینده است. در آزمایشگاه‌های فناوری ژاپن اکنون سرعت‌های بیش از چند ترابیت بر ثانیه را با استفاده از زیرساخت فیبرنوری ارائه می‌دهند.»
به گفته وی، فیبر نوری زیرساختی است که از آزمون خود سربلند بیرون آمده است و برای چند دهه آینده در اختیار کاربر قرار می‌گیرد: «زیرساختی که مصرف انرژی اندکی دارد و پایداری و قابلیت اطمینان آن بالاست. سرویسهای ماهواره‌ای نسبت به سرویسهای مبتنی بر ارتباطات ثابت، پایداری کمتری دارند. به همین دلیل است که نمی‌توانیم بگوییم این سرویس جایگزین سرویس دیگری می‌شود.»لاجوردی خاطرنشان کرد یکی از مواردی که همیشه به‌دنبال آن هستند، ایجاد مزیت رقابتی در ارائه سرویسهای مبتنی بر فیبر نوری است: «چون هم قیمت مناسبی دارند و هم کیفیت آن بالاست و با ورود رقبای متعدد می‌توان شرایط بهتر و به‌روزتری را مهیا کرد. نه‌تنها تجربه ما، بلکه تجربه جهانی نشان می‌دهد که هیچ‌گاه سرویسهای ماهواره‌ای یا سیار نمی‌توانند جایگزین ارتباطات ثابت باشند.»
او با بیان اینکه در ایران به‌دلیل الگوی مصرف نادرست، نسبت استفاده از ترافیک سیار به ثابت ۷۰ به ۳۰ است، گفت: «درحالی‌که در کشورهای دیگر این نسبت کاملاً برعکس است. ما نیز برای نزدیک‌شدن به استاندارد جهانی درحال مهیاکردن زیرساخت‌هایی هستیم تا نسبت ترافیکی ثابت به سیار را به استاندارد جهانی نزدیک کنیم.»
نظرات کاربران