ادعای اتصال مستقیم موبایل‌ها به اینترنت ماهواره‌ای در ایران کذب است

در حال حاضر، هیچ‌گونه اینترنت ماهواره‌ای با قابلیت اتصال مستقیم از طریق موبایل معمولی در ایران فعال نیست.با شدت گرفتن اختلال‌های اینترنتی در ایران و همزمان با انتشار اخبار مربوط به فعال‌سازی استارلینک در مناطق بحران‌زده، موجی از ادعاهای نادرست درباره اتصال مستقیم موبایل‌ها به اینترنت ماهواره‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است؛ ادعاهایی که فاقد مبنای فنی هستند و مصداق سوءاستفاده از شرایط بحرانی برای فریب کاربران ناآگاه محسوب می‌شوند.

در روزهای گذشته و با شروع تنش‌های منطقه، برخی افراد و کانال‌ها در شبکه‌های اجتماعی مدعی شده‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه کاربران ایرانی را به‌صورت مستقیم به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک متصل کنند؛ ادعایی که با واقعیت‌های فنی موجود، تطابق ندارد و به‌صراحت می‌توان آن را «غیرواقعی» توصیف کرد.

در حال حاضر، هیچ‌گونه اینترنت ماهواره‌ای با قابلیت اتصال مستقیم از طریق موبایل معمولی در ایران فعال نیست. فناوری استارلینک که توسط شرکت اسپیس‌ایکس توسعه داده شده، برای بهره‌برداری نیازمند تجهیزات اختصاصی مانند ترمینال‌های گیرنده (Dishy McFlatface) است و این تجهیزات هنوز به‌صورت گسترده، رسمی یا عمومی در ایران در دسترس نیستند و البته به صورت زیرزمینی قابل تهیه هستند.

با توجه به شرایط خاص کشور و اختلال در ارتباطات در برخی مناطق، ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس، در چند نوبت اعلام کرد که سرویس استارلینک برای ایران فعال شده است و آخرین بار نیز چند روز پیش این موضوع را اعلام کرد؛ اما این موضوع به‌معنای دسترسی مستقیم و آزاد کاربران داخل کشور به اینترنت ماهواره‌ای نیست. استارلینک برخلاف شبکه‌های ماهواره‌ای سنتی، برای برقراری اتصال، نیازمند تجهیزات فیزیکی خاص و آنتن‌های فرستنده-گیرنده است که در شرایط فعلی، واردات یا استفاده از آن‌ها در ایران نه قانونی است، نه ساده و نه حتی در صورت قاچاقی بودن، به‌صرفه یا امن.

با این حال، بازار سیاه و شایعات پیرامون استارلینک، در بستر فضای مجازی ایران داغ شده؛ آن هم در شرایطی که کاربران تشنه دسترسی آزاد به اینترنت‌اند و گروهی فرصت‌طلب، با وعده‌هایی فریبنده سعی دارند از این عطش سوءاستفاده کنند.

گرچه اسپیس‌ایکس اخیراً پروژه‌هایی نظیر Direct to Cell را معرفی کرده که در همکاری با اپراتورهایی نظیر T-Mobile در آمریکا قرار است امکان ارسال پیامک، تماس صوتی و داده از طریق ماهواره و بدون نیاز به ترمینال را فراهم کند، اما این فناوری هنوز در مرحله آزمایشی است و فعلاً هیچ کشوری در جهان، جزو کاربران نهایی آن به‌شمار نمی‌رود.

در واقع، حتی در ایالات متحده نیز خدمات استارلینک مستقیم به موبایل هنوز به‌صورت تجاری فعال نشده است، چه برسد به کشوری مانند ایران که تحریم‌ها، ملاحظات امنیتی، و موانع قانونی دسترسی به آن را پیچیده‌تر می‌کند.

در شرایط بحرانی که اینترنت داخلی محدود شده و ارتباطات دچار اختلال شده‌اند، سوءاستفاده از نام استارلینک برای فروش خدمات جعلی یا جذب مخاطب، نه‌تنها غیر اخلاقی بلکه می‌توان آن را جرم‌انگارانه تلقی کرد چرا که برچسب فریب افکار عمومی را بر خود دارد. کاربران باید بدانند اتصال مستقیم گوشی‌های همراه به اینترنت ماهواره‌ای بدون تجهیزات تخصصی، در حال حاضر امکان‌پذیر نیست و نباید به وعده‌های جعلی و تبلیغات مشکوک در این زمینه اعتماد کنند.نباید فراموش کنیم آگاهی عمومی، مهم‌ترین راه مقابله با سوءاستفاده در حوزه فناوری است.